Kayıtlar

Tü r k i y e ’d e E n g e l l i G e r ç e ğ i MÜİSAD etiketine sahip yayınlar gösteriliyor

Engelli İstihdam Politikaları ve Çözüm Önerileri

Engellilerin her geçen gün kartopu gibi büyüyen sorunları- nın çözümü için farklı öneriler geliştirilebilir ve projeler üretile- bilir. Bu çalışmamızın sonunda bize göre uygulanabilir çözüm önerilerine yer vermekte yarar vardır:   a. Çalışma yaşına gelmiş özürlü gençlere götürülecek hiz- metleri ayrıntılarıyla belirleyecek bir çalışma grubu oluşturul- malıdır.

Ülkemizde Engelli İstihdamı

Engellilerin eğitim ve beceri seviyelerini yükselterek istihdam edilebilirliklerini artırmak, engellilere etkin eğitim, bakım ve re- habilitasyon hizmeti sağlamak, özürlü bireyi ev içinde tecrit et- meyecek imkânları sağlamak, özürlülerin kamusal alana erişimi ve orada var olmasını kolaylaştıracak fiziksel ve sosyal imkânları sağlamak, yasa çıkarmak kadar kolay ve ucuz değildir. Uygula mada, teknoloji, kişi ve anlayıştan kaynaklanan bir çok sıkıntı yaşanmaktadır.

Engelli İşçiler Açısından Zorluklar

    Genellikle engelliler, kendilerine ve özür durumlarına uygun işlerin teklif edilmediğini söylemekte. İşletmelerin işe alım sü- reçlerinde kendilerini oyaladığını ve samimi olmadıklarından yakınmaktalar. Ayrıca, işyerinde ve ulaşımda fiziki şartların uy- gun olmamasından şikâyet edilmekte. Bazı engelliler ise, kendi- lerinin istihdamının kanuni bir zorunluluk olduğunu söyleyerek işyerinde üretime pek katkı yapmadan istihdam edilmek iste- mektedir.

İşverenler Açısından Zorunlu Engelli İstihdamı

Genellikle bir istihdam yükü olarak algılanmaktadır. İşlet- meler küresel rekabette verimli istihdam yapmak zorundalar ve engellilerden yeterli verimi alamadıklarını, iş süreçlerinde engellileri değerlendirmede ciddi zorluklarla karşılaştıklarını söylemekteler.

Kamu ve Özel Sektör Açısından Özürlü İşçi İstihdamı

Engellilerin sosyal yaşama katılabilmeleri, en başta başka- larına yük olmadan bağımsız yaşam sürdürebilmelerine bağ- lıdır. Engellileri başkalarına bağımlı ve topluma yük olmanın ezikliğinden kurtaracak, kendini toplumun bir parçası olarak görmesini sağlayacak en önemli yol, kuşkusuz istihdamdır. Ça- lışan, üreten ve bunun karşılığında sürekli bir gelir elde eden engelli sosyal yaşamla bütünleşmiş demektir ve nihayetinde mutludur.

Engelli İstihdamının Önemi

Çalışmanın gerek bireysel gerekse toplumsal refahın sağlan- masındaki önemi herkesçe bilinmektedir. Çalışmayı özendir- menin hem bireysel hem de toplumsal açıdan sayısız yararları vardır. Öte yandan çağdaş anlayışın bir gereği olarak “çalışmak ve işsizlikten korunmak” bir insan hakkı olarak da değerlendiril- mektedir. Ayrıca üreterek toplumda saygın bir yer edinme isteği, her sağlıklı insan gibi engellilerin de temel arzusudur.

İstihdam

Özürlülerin, üreten bireyler olarak toplumda yer edineme- mesi çok büyük bir sorun olmaktadır. Bu durum, engellilerin toplumla bütünleşmesinin önünde büyük bir engel teşkil et- mektedir.

Ortopedik, Görme, İşitme, Dil, Konuşma ve Zihinsel Engelli Nüfusun Sosyal Güvenlik Durumu

Resim

İşgücü Durumuna Göre Engelli Nüfus

Resim

Sosyal Güvenlik

Özürlüler İdaresi’nin yaptığı araştırmaya bakıldığında, ülke genelinde sosyal güvencede olmayan engelli sayısının oldukça fazla olduğu görülür. Çalıştıkları işyerleri zaten kısıtlı olan engel- lilerin bir de sigortaları tam olarak ödenmediği, yine bu araştır- mada orta çıkmıştır.

Erişebilirlik/Ulaşabilirlik

Özürlü insanların kentsel yaşama katılım alanındaki ihtiyaç- ları, özürlü olmayanlarla farklı olmakla birlikte benzerdir. Özür- lü olarak tanımlanan bireyleri, toplumun ayrı bir kesimi olarak niteleme yerine bütünleşmiş bir parçası olarak algılayabilmek ve yaşanılan mekânda da buna olanak sağlayabilmek amacıyla fi- ziksel çevreye ulaşılabilirliğini sağlamak gerekmektedir.

Ulaşım, Fiziksel Çevre ve Konut

Özürlülerin topluma katılmalarının önündeki en büyük en- gellerden biri de ulaşım, fiziksel çevre ve konut sorunudur.     Engellilerin içinde yaşadıkları fiziksel çevre, yaşadıkları fizik- sel işlev bozuklukları/yetersizlikleri ve bunların yol açtığı sınırla- malar sebebiyle büyük önem taşımaktadır. Yaşama alanları tasar- lanırken, bir toplum modeli ortaya koyarken, içinde yaşanılan fiziksel çevreyi de o toplumun içinde yaşayan herkesi düşünerek tasarlamak gerekir.

Rehabilitasyon

Rehabilitasyon ve araç-gereç gereksiniminin yeterince karşı- lanamaması da engellilerin toplumla bütünleştirilmesinin önün- deki en büyük engellerden birisidir. Bilindiği gibi rehabilitasyon çok genel olarak, yitirilen bir yeteneğin yeniden kazandırılması, yerine başka bir yeteneğin ikame edilmesi demektir.

Yoksulluk

Yapılan araştırmalar; dünyanın her yerinde engellilerin çok büyük çoğunluğunun toplumun yoksul kesimlerinden geldiğini ve yoksulluk içinde yaşadıklarını göstermektedir. Bu belirleme, gelişmiş/endüstrileşmiş ülkeler için de geçerlidir. Ülke nüfusu- nun dörtte biri açlık sınırının altında yaşarken, engelli nüfusun dörtte ikisi açlık sınırının altında yaşamaktadır.

Toplam ve Engelli Nüfusun Eğitim Durumuna Göre Dağılımı

Resim

Eğitim

Özürlülerin en temel sorunu eğitimdir. Özürlülerin eği- timsizliği, toplumla bütünleşmesinin önündeki en önemli sorunlardan birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı’nın 2002 yılında yapmış olduğu araştırmaya göre, genel nüfusun göstergeleriyle özürlü nüfu- sun göstergeleri arasında çok büyük uçurumlar olduğu göz- lenmiştir.

ENGELLİ PROFİLİ

Günümüz Türkiye’sinde engelli profilini incelediğimizde, söz konusu sorunlar nedeniyle, engellilerin toplumla bütünleş- me yönünde büyük sorunlar yaşadıkları görülmektedir. Adlan- dırmadan başlayarak, yaşamın pek çok alanına yayılan sorun- lar, her geçen gün kartopu gibi büyüyerek, içinden çıkılmaz hale gelmiştir. Bu durum engelli bireylerin, toplumla işlevsel bir bütünlük içinde yaşamalarını da güçleştirmektedir.

Toplam Engelli Nüfusun Medeni Duruma Göre Dağılımı

Resim

Toplam Engelli Nüfus ve Engelli Dağılımı

Resim

TÜRKİYE’DE ENGELLİ TÜRLERİ

Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı’nın, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü ile müştereken 2002’nin Aralık ayın- da yapmış olduğu araştırma sonuçlarına göre; engelli olan nüfu- sun toplam nüfus içindeki oranı % 12,29’dur.    Buna göre ülkemizde 8.431.937 (12,29) kişi özürlü (engelli) olarak yaşamlarını sürdürmektedir. % 12,29 özürlü oranının; % 7,092’u erkek, % 5,022’si kadın olarak ifade edilmektedir.