ENGELLİ KADIN VE SAĞLIK SEMPOZYUMU ÇALIŞTAY
ENGELLİ KADIN VE SAĞLIK SEMPOZYUMU
ÇALIŞTAY
1.
Grup: Sivil Toplum Kuruluşlarının Engelli Kadın
Konusundaki Yol Haritası
“Sivil
Toplum Kuruluşlarının Engelli Kadın Konusundaki Yol Haritası” başlıklı bu Çalıştayda,
engelli kadınların örgütlenme ya da örgütlenememe sorunları, engelli kadınların
örgütlerdeki sorunları ve bu sorunlar ile baş edebilmek için nasıl bir yol
izlenebileceği tartışıldı ve öneriler geliştirildi. Bu Çalıştayın çıktısı
olarak, engellilerin kurduğu örgütler, meslek örgütleri, sendikalar ya da diğer
sivil toplum örgütleri için ve aynı zamanda kadın örgütleri ve engelli kadın
örgütleri için bir yol haritası oluşturulması amaçlandı.
Bu
çerçevede, 22 katılımcının (Liste Ekte yer almaktadır) yer aldığı ve Didem
Gediz GELEGEN ve Ebru ÖZBERK ANLI’nın kolaylaştırıcı olduğu çalıştayda, tartışmalar
şu sorular etrafında yürütüldü:
1)
Engelli kadınların bir çatı altında bir araya
gelmesi ve örgütlenmesi neden önemlidir? Engelli kadınların örgütlülük düzeyi
nasıl? Engelli kadınların örgütlenmesinin önündeki engeller nelerdir?
2)
Engelli kadınların, engelliler için kurulmuş olan
STK’lar ve diğer STK’lar içindeki konumu nasıl? Ne tür engeller var? Nasıl
aşılabilir?
3)
Engelli kadınlar ve kadın örgütlerinin arasındaki
bağ nasıl? Ne tür engeller var? Nasıl aşılabilir?
4)
Özel olarak engelli kadınlar tarafından ve engelli
kadınlar için kurulmuş bir yapı olması halinde bu yapının amacı ne olur? Hangi
ilkelerle çalışır? Ne tür etkinlikler yapar?
GRUP ÇIKTILARI:
Her bir tartışma alanına ilişkin
aşağıdaki konular dile getirildi ve önerilerde bulunuldu:
1)
Engelli kadınların bir çatı altında
bir araya gelmesi ve örgütlenmesi neden önemlidir? Örgütlülük düzeyleri nasıldır?
Örgütlenme önündeki engeller nelerdir?
Örgütlenme neden
önemli?
·
Engelli kadınların örgütlenmesi,
o ortak sorunlar
ile mücadele edebilmek,
o kendilerini
dışarıya iyi ifade edebilmek,
o ortak
sorunlarını kendi aralarında paylaşabilmek
için önemlidir.
·
Sorunlara birlikte çözüm aramak daha iyi. Birlikten
güç doğar.
·
Bir yere ait olma duygusu insanı güçlendirir.
·
Engelli kadınların sosyalleşmelerini
gerçekleştirebilecekleri toplumsal ve kamusal mekanizmalar olmadığı için, diğer
insanlar ve engellilerle bir araya gelmenin tek adresi engelli örgütleri oluyor.
·
Örgütlenme haksızlıklara beraber karşı çıkılmasını
sağlamaktadır.
·
Evden çıkmak hayata katılmaktır.
·
Toplumdan ve aileden kaynaklı güçlüklerin aşılması
için birlikte hareket etmek gerekir. Örneğin, MEB’nın özel okullara giriş
sınavında engellilere yönelik ayrımcı uygulaması, engellilerin örgütlü gücüyle
aşıldı.
·
Ortak sorunları fark etmek, paylaşmak ve ortak
çözümler üretmek engelli kadınları güçlendirir.
·
Ailenin aşırı korumacı tutumuna karşı, engelli
kadınların örgütlenmesi onların birey olduğunu göstermesi açısından önemli
Örgütlülük düzeyi
nasıl?
·
Engelli kadınlar geçmişe oranla çok daha bilinçli
ve örgütler içinde daha fazla yer alıyorlar, ancak hala engelli kadın
örgütlülüğü zayıf bir durumda.
Örgütlenme
önündeki engeller nelerdir?
·
Engelli kadınların örgütlenmesinin önünde birçok
engel var: kadın olmaktan kaynaklı engeller, toplumun STK’lara bakışından
kaynaklı engeller ve STK’ların kadınlara bakışından kaynaklı engeller
·
Ev içi sorumluluklar ve toplumsal cinsiyet
rollerinin kadınlara yüklediği sorumluluklar, engelli kadınların
örgütlenmesinin önündeki en önemli engeldir.
·
Toplumdaki korumacı aile yapısı engelli kadınları
iki misli kısıtlıyor.
·
Bugün hala medyada engelli kadınların temsil edilme
biçimleri eski Türk filmlerindeki gibi. Farklı temsil biçimlerinin sunulmasına
imkan verilmelidir.
·
Kadın örgütleri, engelli kadınlarla iletişim
kurmayı bilmiyor.
·
Ev içi sorumluluklar, kadınlara yönelik önyargılar,
ailenin aşırı koruyucu yaklaşımları örgütlenme önünde engel
Öneriler:
·
Bazı önyargıları aşmak için kadınların liderlik
rolünü üstlenmesi, bunun için de kadınların liderlik becerilerini
geliştirmeleri gerekiyor.
·
Karma engelli örgütleri içinde de kadınların bir
araya geldikleri yapılar olmalıdır.
2)
Engelli kadınların, engeliler için
kurulmuş olan STK’lar ve diğer STK’lar içindeki konumu nasıl? Ne tür engeller
var? Nasıl aşılabilir?
Konumu nasıl?
·
Türkiye’de STK’lar içinde kadınların sayısı az,
ancak engelli STK’lar içinde bu sayı daha da az.
·
Engelliler için kurulmuş STK’larda kadın sayısı az.
Yönetimlerde kadınlar daha az.
·
Engellilik alanında çalışan karma (kadın ve erkek
üyesi olan) örgütlerde yönetimde eğer bir engelli kadın yer alıyorsa, bu
kadının örgütteki kadın sorunuyla uğraşması isteniyor. Örgütün bütününe ilişkin
konularla uğraşabileceği ve başarılı olabileceği şüpheyle karşılanıyor.
·
Ne tür engeller var?
·
Kadınlar STK’larda yönetimde yer almak
istemiyorlar. Çünkü onlara çocukluktan itibaren öğretilen toplumsal cinsiyet
rolleri bu görevi üstlenmeleri ile çelişkili. Ayrıca, STK içinde yönetici görevler
için istekli kadınların önünde görünmeyen bariyerler olabiliyor.
·
Yönetim kademesinde yer alan engelli kadınlar,
herhangi bir hata yaptıkları zaman erkeklerden çok daha fazla eleştiri ile
karşılaşıyorlar, kadınların hatalarına tolerans daha az.
·
Engelli kadın bir STK’nın yönetiminde yer alacağı
zaman, aynı görevdeki erkeklerden daha fazla yük üstlenmesi gerekiyor. Evde
kendilerinden beklenen işleri de hiç aksatmadan yerine getirmeleri bekleniyor.
·
Engelli kadınlar, STK’lar içinde görev ve
sorumluluk üstlenme konusunda istekli ve azimli değiller.
·
Toplumda genel olarak erkeklerden beklenen “eve
ekmek getirme” sorumluluğu, STK’larda da erkeklere öncelik verilmesine neden
olarak gösteriliyor. Erkekler “önce ben haklarımı elde edeyim, sonra karıma ve
kızıma da veririm” anlayışı ile hareket ediyorlar.
·
Karma örgütler içinde, kadın komisyon/komitesinin
ayrı bir bütçesi yok.
Engelleri aşmak için neler yapılıyor?
·
Yönetici olmak için, STK içindeki erkekleri de ikna
etmek ve lobi çalışmaları yapmak gerekiyor.
·
Yönetimde yer alınca, duygularını belli etmemek,
lobi yapmak gibi, yazılı olmayan kurallara adapte olmak zorunda kalıyorlar.
Öneriler:
·
Engelli kadınlar karma engelli örgütleri içinde de
yer almayı sürdürmeli ve güçlenmelidirler. Bu durum, kendi haklarıyla ilgili
savunuculuk yapmalarını sağlar.
·
Okul müfredatında cinsiyetçi ifade ve resimlerin
çıkarılarak müfredatın yeniden düzenlenmesi gerekir.
·
Engelli alanında çalışan STK’lardaki kadınlar,
diğer kadın STK’ları ile ortak etkinlikler yapmalıdırlar.
·
Engelli kadınların, karma engelli örgütleri içinde
örgütlenmesi bağımsız örgütlenmeden önceliklidir.
3)
Engelli kadınlar ve kadın
örgütlerinin arasındaki bağ nasıl? Ne tür engeller var? Nasıl aşılabilir?
Bağ nasıl?
·
Kadın örgütleri içinde engelli kadınlara yer yok.
·
Engelli örgütleri ile kadın örgütleri arasındaki
ilişki zayıf.
Ne tür engeller var?
·
Engelli örgütleri kendilerini yeterince anlatmıyor.
Kadın örgütleri nasıl yaklaşacaklarını bilmiyorlar.
·
Kadın örgütlerinin programlarında, etkinliklerinde
engelli kadınlara özgü düzenlemeler yok.
·
Engelli kadınların yaşadıkları sorunlar arasında
“engeli olmak” öncelikli yeri tutuyor.
·
Engelli kişilerinin örgütlenmesine ilişkin olarak
yakın zamana (1-2 yıl öncesine) kadar dernekler yasasından kaynaklı
sınırlamalar vardı.
·
Kadın örgütlerinde hiç engelli yönetici ya da
çalışan yok.
Nasıl aşılabilir?
·
Kadın örgütleri ile işbirliği alanları
belirlenmelidir.
·
Kadın örgütleri ile engelli kadın örgütleri
arasındaki ilişkiyi güçlendirmek için eğitim, sağlık, medya gibi spesifik
alanlarda ortak proje ve çalışmaların yapılması gerekiyor.
·
Toplumun tüm kesimlerinde ve STK’larda önyargılarla
mücadele edilmesi gerekiyor. Bunun için ilkokuldan başlayarak müfredatın
yeniden gözden geçirilmesi gerekiyor.
·
Engellilere yönelik önyargılar toplumun tüm
kesimlerinde olduğu gibi kadın örgütlerinde de mevcut. Bu önyargı ile mücadele
etmek gerekiyor. Bunun için temasa geçmek ve işbirliği yapmak gerekir.
Öneriler:
·
Kadın örgütleri ile işbirliği alanları
belirlenmelidir.
·
Kadın örgütleri ile engelli kadın örgütleri
arasındaki ilişkiyi güçlendirmek için eğitim, sağlık, medya gibi spesifik
alanlarda ortak proje ve çalışmaların yapılması gerekiyor.
·
Kadın örgütleri içinde engellilere yönelik
önyargılar ile mücadele etmek gerekiyor.
4)
Özel olarak engelli kadınlar
tarafından ve engelli kadınlar için kurulmuş bir yapı olması halinde bu yapının
amacı ne olur? Hangi ilkelerle çalışır? Ne tür etkinlikler yapar?
·
Engelli kadın olmakla ilgili sorunlar tartışması yeni
başladı. Engelli kadın örgütlenmesi şu anda çok zayıf. Bu bilincin artırılması
gerekiyor.
·
Engelli kadınların “özel hayata” ilişkin sorunları,
özel ve kamusal hayatın bu biçimde ayrılması sonucu yaşadıkları sıkıntıları
fark etmeleri bu tür örgütlerde çok daha iyi olur.
·
“Engelli Kadın ve Aileleri Derneği” Ocak ayında
kuruldu.
·
Altı Nokta Körler Derneği içinde görme engelli kadınlar Kibele adlı sesli
gazete çıkarmaya başladılar.
·
Karma engelli örgütleri içinde kadınlar
güçlenmeliler.
Öneriler:
Engelli kadınların bağımsız
örgütleri için henüz yeterince güçlü olmadığı için, örgütlenmeye öncelikle karma
örgütler içinde başlamalılar.
I.GRUP KATILIMCI
LİSTESİ
|
1
|
Güldalı Aybaş
|
HÜ Halk Sağlığı
|
3243975
|
05432913902
|
Guldaliaybasahoo.com
|
|
2
|
Nurcan Yalçın
|
Kozadan İpeğe kadın Koop.
|
3674014
|
05384397597
|
Nurcannarinotmail.com
|
|
3
|
Ali Fuat Mengüç
|
Engelli İnsan Hakları
Derneği
|
2364221
|
05327209853
|
Afmengucahoo.com
|
|
4
|
Hilal Gençay
|
Anne Çocuk Eğitim vakfı
|
(212)2134220
|
05415998223
|
Hilal.gencay.acev.org
|
|
5
|
Satı Han
|
Çağdaş Kadın ve Gençlik
Vakfı
|
3645348
|
053845495637
|
Satiha@notmail.com
|
|
6
|
Ülker Şener
|
Türkiye Ekonomi,
Politikaları Araştırma Vakfı
|
2925523
|
05367165992
|
Ulker.sener@tepav.org.tr
|
|
7
|
Aydan A. Özdemir
|
Başkent Ün. Halk Sağlığı
Dokt. Öğr.
|
|
05366951999
|
aydanozdemir@yahoo.com
|
|
8
|
Selin Sağlam
|
Başkent Ün. Halk Sağlığı
Mastr. Öğr.
|
|
05332681079
|
Selins79@yahoo.com
|
|
9
|
Zeynep Yıldırıcı
|
Altı Nokta Körler Derneği
|
3637745
|
05305125902
|
zeynepyildirici@hotmail.com
|
|
10
|
Semra Alptekin
|
Altı Nokta Körler Derneği
|
3637745
|
05356337158
|
semramalina@hotmail.com
|
|
11
|
Neim Kılıç
|
Dünya Engelliler Derneği
Gn Mrk.
|
3582521
|
05426076193
|
|
|
12
|
Sündüz Göktepe
|
Dünya Engelliler derneği
Gn Mrk.
|
3582521
|
05462916204
|
|
|
13
|
Mukaddes Özberk
|
Emekli Öğretmen
|
|
5337108457
|
|
|
14
|
Semiha Kuş
|
Altı nokta Körler Derneği
|
|
05379405790
|
|
|
15
|
Latife Sipahi,oğlu
|
Kadın hareketi dernbeği
|
4737630
|
05338113802
|
|
|
16
|
Aysun Yeşilyayla
|
|
|
05434252107
|
|
|
17
|
Fatma Yılmaz
|
Emekli Memur
|
|
05432195935
|
|
|
18
|
Melahat Erdoğan
|
Emekli memur
|
|
05426406206
|
|
|
19
|
Bülbül Karadayı
|
Öğretmen
|
|
05333201101
|
|
|
20
|
Aygul Kılıç yıldız
|
Etimesgut devlet hast.
|
2444949-180
|
05054818414
|
edhhastahaklari@hotmail.com
|
|
21
|
Ebru Özberk Anlı
|
BÜKÇAM
|
2130560
|
05332659717
|
|
|
22
|
Didem Gelegen
|
Ankara tabip Odası
|
4363779
|
05056375999
|
Yorumlar
Yorum Gönder